Parafia Trójcy Świętej w Jeżewie – rzymskokatolicka parafia w Jeżewie. Należy do dekanatu jeżewskiego Diecezji pelplińskiej. Erygowana w XIV wieku.

Pierwszą ważną datą w historii tej parafii jest 997 r. Według legendy św. Wojciech w drodze do Gdańska odprawił Mszę św. w miejscu, gdzie obecnie stoi kościół.  Natomiast pierwsza wzmianka źródłowa o istnieniu parafii w Jeżewie pochodzi z 1320 r., gdy wśród świadków w procesie polsko - krzyżackim o Pomorze wymienia się proboszcza Dobrosława. Niestety, źródła nie przekazują informacji o liczbie wiernych w parafii. W 1582 r. wizytujący zapisał:  "... W parafii są niektórzy, którzy się nie spowiadają, ani nie chodzą do komunii." Wizytacja 1686 r. podała, że w czasie Wielkanocy ok. 250 katolików nie skorzystało ze spowiedzi.

   Od początków XVII stulecia obszar parafii Jeżewo zaczęli zamieszkiwać ewangelicy. Wizytacja z 1582 r. stwierdziła, że w parafii heretyków nie ma. Pod koniec XVII wieku biskup B. Madaliński odnotował, że na terenie parafii mieszkają liczni luteranie.
W początkach XV wieku władze kościelne utworzyły dekanat jeżewski, w związku z czym rozpoczęto budowę nowego kościoła, gdyż poprzedni został zniszczony w czasie wojen polsko – krzyżackich. Budowę zaczęto w 1427 r. - z tego właśnie okresu przetrwały do dnia dzisiejszego nawy prezbiterium jeżewskiej świątyni. Pozostałe ściany kościółka były drewniane. Świątynia była jednonawowa. Świadectwem tamtych czasów jest krzyż z wyrytą datą 1427 r. znajdujący się obecnie na wieży kościelnej. Zapewne w omawianym okresie pobudowano dzwonnicę, na której zawieszono dzwony. Do dziś wisi dzwon z 1500 r. z gotyckim napisem:

„ hylf mir maria berat zu einen guten enden. Amen 1500” (pomóż mi Mario przygotować do dobrego końca). Drugi dzwon zawieszono w Jeżewie w 1517 r.. Miał również napis: " O sante Laurenti iuwa nos omnes Jhesus Maria". ( O święty Wawrzyńcze umocnij nas wszystkich Jezus Maryja

     Interesujące informacje o jeżewskiej świątyni pochodzą z wizytacji z 1686 r. "Kościół jest pod wezwaniem Przenajświętszej Trójcy. Do obiektu wchodzi się przez połączoną z kościołem dzwonnicę z portykiem. W kościele znajdują się trzy stosowne ołtarze. W głównym ołtarzu jest właściwe tabernakulum z dobrym zamknięciem. Naprzeciwko głównego ołtarza umieszczono chrzcielnicę - bardzo brzydką i nieodpowiednią, w której znajduje się kociołek z wodą święconą. Chór kościelny jest całkowicie murowany. Zakrystia kościelna jest murowana zwieńczona sklepieniem. Podłoga w całym kościele jest dobra, okna całe, ściany pobielone. Dach z dachówek nieco uszkodzony przez wiatry i w czasie deszczu przecieka. (...)".

     Kolejne zmiany w jeżewskiej świątyni przypadały na koniec lat czterdziestych XVIII wieku. Związane było to z przyznaniem parafii jeżewskiej odpustu Trójcy Świętej, który po raz pierwszy miał miejsce w pierwszą niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego w 1749 r. Najważniejszą zmianą było rozebranie zbyt małego chóru i w jego miejsce postawienie znacznie większego - drewnianego. Upiększono również wnętrze kościoła wyposażając je w ławę kolatorską ozdobioną kartuszami herbowymi Sas  (ród Jaworskich) i Grot (ród Wolszlegier).

     Być może właśnie w omawianym okresie Jeżewo otrzymało obraz Koronacji N.P. Marii. Źródła tego faktu nie podają.

Wokół kościoła rozciągał się cmentarz, który w 1582 r. był ogrodzony. Na wschód od kościoła znajdowała się plebania, która pod koniec XVI w. została przez wizytującego oceniona jako dosyć stara i wymagająca licznych reperacji. Na początku XVII wieku zapewne zbudowano nową plebanię, gdyż wizyta z 1649 r. wspomina dom proboszcza jako nowy.

     Od najdawniejszych czasów do parafii należał las iglasty, który w źródłach określano jako borra (1534 r.). Proboszcz miał prawo wyrębu oraz trzymania pasiek. Miód i wosk przeznaczono na użytek kościelny. W 1746 r. pasieka plebańska składająca się z 16 barci została wydzierżawiona pszczelarzowi, który od każdego ula płacił rocznie po 24 grosze. Do parafii należało także jezioro Jeżewko. Taki stan uposażenia ziemi utrzymał proboszcz do I rozbioru Polski (1772 r.)

 Na zawsze w parafii jeżewskiej pozostał Edward Pinker, który bezpośrednio po wyświęceniu przybył do Jeżewa w kwietniu 1916 roku, gdzie zmarł 29 września  tego roku na zapalenie płuc. Jego mogiła znajduje się na parafialnym cmentarzu w Jeżewie.

   Zasięg parafii był znaczny – obejmował miejscowości, które obecnie nie leżą w gminie Jeżewo. Liczba wiernych parafii Jeżewo również ulegała wielokrotnym zmianom. W 1780 roku w czasie wizytacji biskupiej odnotowano w parafii 666 wiernych. Zaskakująco dużo było wyznawców protestanckich 984 osoby.

     W 1895 roku w parafii jeżewskiej naliczono 4001 dusz i uznano ją za jedną z większych w diecezji chełmińskiej. W 1904 roku w parafii naliczono 4682 wiernych,

     W 1934 roku w Jeżewie z inicjatywy księdza proboszcza Jana Burtschika założono parafialną „Caritas”, który liczyła 10 członków. W okresie od 1 kwietnia 1935 do 31 marca 1936 roku wsparto poprzez przekazanie darów, paczek, gotówki 62 rodziny, 12 osób samotnych. 32 osoby otrzymały odzież, 33 rodziny przyjęły paczki z okazji Bożego Narodzenia.

     W 1938 roku do Jeżewa przybyły siostry józefitki, które w wyniku przetargu 20 sierpnia 1938 roku kupiły za 10000 zł budynek poszkolny wraz z gruntem o powierzchni 0,894 ha. Zgromadzenie Sióstr od Świętego Józefa we Lwowie reprezentowała przy kupnie siostra Helena Ratajczak z Gniewu. Głównym zadaniem zakonnic była opieka nad wystrojem wnętrza kościoła oraz troska o utrzymanie w należytym stanie szat liturgicznych. W 1939 roku józefitki dwa razy w tygodniu udostępniały pomieszczenia dla lekarza, który przyjmował pacjentów z gminy Jeżewo.

    Działalność jeżewskiego kościoła po II wojnie światowej należy ocenić pozytywnie. Odegrał on ważną rolę w utrzymaniu życia moralnego mieszkańców. Uczestniczył we wszystkich ważnych wydarzeniach gminy. Nadawał patriotyczno – chrześcijański charakter uroczystościom kościelnym, a także państwowym. W codziennej działalności inicjował i wspierał różnorodne formy niesienia pomocy potrzebującym, czy też organizowaniu pomocy charytatywnej.

     Wyrazem docenienia pozytywnych działań jeżewskiego kościoła stało się przywrócenie w 1992 roku, po ponad 500 latach, dekanatu Jeżewo.

 Po więcej informacji zapraszam do obszernej pracy pana Zbigniewa Dąbrowskiego, która dostępna jest na stronie internetowej Urzędu Gminy Jeżewo.